Adaptogeny – Czym są i jak działają

Z adaptogenami jest trochę jak ze złotym pociągiem na Dolnym Śląsku – ktoś tam coś słyszał, ktoś tam coś wie, ale więcej wokół tego mitów niż prawdy. 

O adaptogenach napiszemy zaraz więcej, ale wpierw chcemy podkreślić ważną rzecz – po wiedzę warto iść tam, gdzie one realnie jest. Niestety Internet sprzyja hochsztaplerom – napisać można wszystko, ale trudniej to zweryfikować. By odróżnić prawdę od fałszu trzeba się na tym znać. Dlatego sięgajcie po wiedzę od tych, za którymi stoi coś więcej niż mądrość ludowa. #PolskaNauka 

Wracając do adaptogenów…

W życiu lekko nie jest. Sami o tym dobrze wiecie, bo mierzycie się z tym na co dzień. Stres, zmęczenie, choroby i inne czynniki zewnętrzne mogą znacząco wpłynąć na naszą równowagę psychiczną i fizyczną. Jest na szczęście matka natura, która oferuje nam różnego rodzaju rozwiązania, i którymi dzielimy się z Wami na naszym blogu??

Jednym z nich są wspomniane adaptogeny, czyli grupy naturalnych substancji pomagające naszemu organizmowi dostosować się do różnych warunków i wyzwalać ukryty potencjał. 

Czym są adaptogeny?

Adaptogeny to związki naturalne, które pomagają organizmowi dostosować się do stresu, toksyn, infekcji i innych niekorzystnych czynników. Po raz pierwszy termin „adaptogen" został użyty przez rosyjskiego naukowca Nikolai Lazarev w 1947 roku. W późniejszym okresie, badania nad adaptogenami były kontynuowane przez naukowców, w tym Izraela Brechmana i Dmitriego Lapicina, którzy mieli kluczowy wkład w badania nad tymi związkami.

Adaptogeny charakteryzują się trzema głównymi cechami:

? Non-Specyficzność: Adaptogeny wpływają na organizm w sposób globalny, zwiększając jego zdolności adaptacyjne do różnych stresorów, bez wywierania wpływu na konkretne organy czy układy.

? Normalizacja: Te substancje mają zdolność do stabilizowania funkcji organizmu i przywracania homeostazy, czyli równowagi wewnętrznej, która jest kluczowa dla utrzymania zdrowia.

? Brak Toksyczności: Adaptogeny są bezpieczne w długotrwałym stosowaniu i nie powodują szkodliwych skutków ubocznych.

Najpopularniejsze adaptogeny

Wiele adaptogenów pochodzi z ziół i roślin ??, które były wykorzystywane w tradycyjnych systemach medycyny od wieków. O niektórych z nich na pewno słyszeliście, ale pewnie nie o wszystkich.

? Ashwagandha (Withania somnifera), znana również jako „indyjski żeń-szeń", jest jednym z najbardziej popularnych adaptogenów stosowanych w ajurwedzie, starożytnym systemie medycyny indyjskiej. Roślina ta ma długą historię stosowania w celu radzenia sobie ze stresem i poprawiania ogólnej kondycji organizmu. Jej działanie adaptogenne wynika z zawartości aktywnych związków, takich jak witanolidy i alkaloidy. Ashwagandha wspomaga układ nerwowy, redukując poziomy kortyzolu, hormonu stresu, co przekłada się na zmniejszenie objawów stresu i lęku. Ponadto, zwiększa także odporność organizmu na zmęczenie, dzięki czemu pomaga w poprawie wydolności fizycznej i psychicznej. Może również wspomagać układ immunologiczny, działając antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie.

? Różeniec górski, czyli (Rhodiola rosea) to adaptogen pochodzący z surowych klimatów Syberii i północnej Europy. Jego unikalne właściwości adaptogenne wiążą się z obecnością dużej ilości substancji czynnych jak: fenoloalkohole, glikozydy, salidrozydy, rozarin, rozawin, rozin, liczne flawonoidy, fenolokwasy, kwasy organiczne (bursztynowy, cytrynowy, jabłkowy, szczawiowy), garbniki, tłuszcze, steryny, czy oksykumaryny. Badania wykazują, że stosowanie różeńca może pomóc w poprawie wydolności fizycznej i psychicznej, zwłaszcza w warunkach ekstremalnych. Adaptogen ten wspiera układ nerwowy, pomagając organizmowi radzić sobie z przewlekłym stresem, a także zwiększa zdolność do koncentracji i zapamiętywania. Ponadto, różeniec wykazuje działanie antyoksydacyjne, co wpływa na ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym i procesami starzenia.

Różeniec górski znajdziecie m.in. w #HerbiShots Sport ?

https://herbi.shop/suplementy/11372-herbi-shot-sport-suplement-diety-100-ml-5904639991119.html

? Żeń-szeń syberyjski (Eleutherococcus senticosus) jest cenionym adaptogenem w medycynie chińskiej i rosyjskiej. Roślina ta zawiera substancje aktywne, takie jak eleuterozydy, które przyczyniają się do jej zdolności adaptacyjnych. Eleuterokok pomaga organizmowi dostosować się do różnych stresorów, a także zwiększa wytrzymałość fizyczną i psychiczną. Działa korzystnie na układ immunologiczny, pomagając w poprawie odporności organizmu na infekcje i choroby. Ponadto, adaptogen ten wykazuje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, co przyczynia się do łagodzenia bólu i stanów zapalnych.

? Reishi (Ganoderma lucidum) to grzyb ceniony w medycynie chińskiej ze względu na swoje właściwości adaptogenne. Zawiera unikalne związki, w tym polisacharydy i triterpeny, które odpowiadają za jego korzyści zdrowotne. Reishi wspomaga układ odpornościowy, zwiększając aktywność komórek odpornościowych i pomagając organizmowi zwalczać infekcje. Adaptogen ten działa przeciwzapalnie, co może pomóc w łagodzeniu objawów stanów zapalnych i chorób autoimmunologicznych. Ponadto, reishi jest znany z właściwości uspokajających, pomagając w łagodzeniu stresu i poprawie jakości snu.

? Święta Bazylia (Ocimum sanctum), znana również jako „tulsi", to adaptogen powszechnie stosowany w ajurwedzie. Roślina ta ma długą historię wykorzystywania jako środek na stres. Działanie adaptogenne tulsi wynika z obecności aktywnych związków, takich jak eugenol, luteolina i apigenina. Tulsi pomaga w łagodzeniu stresu, wspierając układ nerwowy i redukując poziomy kortyzolu. Dodatkowo, adaptogen ten może poprawić zdolność organizmu do adaptacji do zmieniających się warunków, co przyczynia się do ogólnego wzmocnienia organizmu. Ponadto, święta bazylia wykazuje działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co może pomóc w ochronie organizmu przed szkodliwymi skutkami stresem oksydacyjnym.

Jak adaptogeny działają na organizm?

Pytanie niezwykle trudne. Mechanizm działania adaptogenów jest bowiem niezwykle złożony i różni się w zależności od rodzaju substancji oraz indywidualnych reakcji organizmu. Jakkolwiek, korzyści dla zdrowia są, dlatego warto je zażywać. Jakie? Już spieszymy z odpowiedzią?

1.    Zmniejszenie stresu??‍♀️

Adaptogeny pomagają regulować poziom kortyzolu, hormonu stresu, co przyczynia się do zmniejszenia skutków chronicznego stresu na organizm.

2.    Poprawa wydolności fizycznej?️‍♀️

Wiele adaptogenów, takich jak wspomniane powyżej rożeniec górski czy żeń-szeń syberyjski, wspiera układ oddechowy i krążeniowy, co prowadzi do zwiększenia wytrzymałości fizycznej.

3.    Wspomaganie układu odpornościowego♥️

Adaptogeny mogą wspierać odporność organizmu na infekcje i choroby poprzez stymulowanie aktywności układu odpornościowego.

4.    Poprawa funkcji poznawczych

Niektóre adaptogeny, takie jak ashwagandha czy grzyby reishi, wykazują działanie neuroprotekcyjne, co może wpłynąć na zdolności poznawcze i pamięć?

Adaptogeny to fascynująca grupa związków, które od wieków były stosowane w tradycyjnych systemach medycyny. Ich zdolność do wspierania organizmu w radzeniu sobie ze stresem, poprawiania wydolności fizycznej i psychicznej oraz wzmacniania odporności czyni je wyjątkowymi narzędziami w walce o zdrowie i równowagę.

Pamiętajcie – co powtarzamy jak mantrę – że każdy organizm może reagować inaczej na adaptogeny. Przegadajcie ich stosowanie wpierw z jakimś specjalistą zanim zaczniecie je zażywać. W miarę rozwoju badań nad adaptogenami, będziemy się dowiadywać coraz więcej o ich działaniu i korzyściach dla zdrowia. Czerpmy zatem z bogactwa natury, wzbogacając naszą wiedzę na temat tego, jak najlepiej zadbać o nasze ciało i umysł w świecie, w jakim przyszło nam żyć. Adaptogeny stanowią most między naturą a nauką, pozwalając nam lepiej zrozumieć potencjał, jaki drzemie w darach natury.

Mity na temat adaptogenów

Ale żeby nie było tak słodko, zmierzmy się jeszcze z kilkoma mitami na temat adaptogenów. Jak już podajemy jakieś informację, to mają one być wyczerpujące ???

MIT nr 1: Adaptogeny to „cudowne leki"

Bardzo popularny mit mówiący o tym, że adaptogeny są cudownymi lekami, które rozwiążą wszystkie problemy zdrowotne. No niestety, tak dobrze to nie będzie. Pamiętajcie, że adaptogeny są naturalnymi związkami, które mogą wspomagać organizm w radzeniu sobie ze stresem i innymi wyzwaniami, ale nie stanowią „magicznej pigułki". Nie możemy pamiętać też o innych rzeczach, jak choćby dbanie o zdrowy styl życia, odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, regularne nawyki, czy też inne zioła?

MIT nr 2: Adaptogeny działają natychmiastowo

Często można spotkać twierdzenia, że adaptogeny działają natychmiastowo, zapewniając szybką ulgę w stresie i innych dolegliwościach. Fakt jest taki, że działanie adaptogenów jest bardziej subtelne i stopniowe. Efekty ich stosowania mogą zależeć od indywidualnych reakcji organizmu oraz długości stosowania. Niektórzy ludzie mogą dostrzec korzyści wcześniej, podczas gdy u innych efekty mogą być widoczne po dłuższym czasie.

MIT nr 3: Adaptogeny nie mają żadnych skutków ubocznych

Chociaż adaptogeny są ogólnie uważane za bezpieczne i nie wykazują toksyczności, mogą powodować skutki uboczne. Niektóre mogą na przykład mieć wpływ na ciśnienie krwi, poziomy cukru we krwi lub oddziaływać z innymi lekami. W związku z tym zawsze warto konsultować zażywanie ich ze specjalistą, zwłaszcza jeśli ma się jakieś istniejące problemy zdrowotne lub przyjmuje się leki.

MIT nr 4: Im więcej adaptogenów, tym lepiej

Ten mit w ogóle jest straszny. Badania pokazują, że łykamy (dosłownie i w prznośni) wszystko jak leci. Wydaje nam się, że im więcej czegoś/adaptogenów przyjmujemy, tym lepsze będą efekty. Jednak suplementacja powinna być zawsze indywidualnie dostosowana do potrzeb i celów osoby. Stosowanie nadmiernej ilości adaptogenów może być nie tylko nieskuteczne, ale również prowadzić do niepożądanych efektów.

MIT nr 5: Adaptogeny można stosować bez przerwy

Często słyszy się sugestie, że adaptogeny można stosować bez przerwy przez długi czas. Ale… Organizm może wytworzyć tolerancję na niektóre adaptogeny, co może wpłynąć na ich skuteczność. Zaleca się zatem, aby od czasu do czasu robić przerwy w suplementacji adaptogenów, aby uniknąć ewentualnej tolerancji.

Mamy nadzieję, że wyczerpaliśmy temat. Daliśmy Wam niezwykłą garść wiedzy o adaptogenach. Jeśli macie pytanie, to zawsze możecie do nas napisać. Tym czasem życzymy Wam wszystkiego dobrego naturalnego zdrowia??

Fot.: https://www.freepik.com/free-photo/cute-blonde-woman-practising-yoga-outside-looking-relaxed_22336033.htm#query=zdrowie&position=18&from_view=search&track=ais">Image by zinkevych</a> on Freepik